Gezoaget in Casa Moggioli dar prodjèkt euregio “Di bèlt von djungen zbisnen übargång un möglichkait”
’Z håmda genump toal dar asesór Achille Spinelli un di tèknesche boda nemmen toal dar nåsüach
’Z soinda o gest zbisnen in åndarn dar diridjént von dipartimént istrutziong un kultùr vodar Provìntz Roberto Ceccato, di schual laitar Viviana Sbardella un di djeneràl diridjenten von Åmt vor di arbat Stefania Terlizzi.
Dar prodjèkt gezoaget atz 31 von hoachnach bartze gruntn aftna nåsüach boda bart innvången 12.000 djunge un bart khemmen vürgevüart pittnåndar von Euregio un åndre emtar von drai lentar. Vor in Trentino: Dipartimént istrutziong un kultùr vodar provìntz, Dipartimént vo Psikologi un khenn bizzschaft vodar Universitét vo Tria, IPRASE un Åmt vor di arbat; vor da autonome Provìntz vo Poatzan: ’Z Åmt vor di schual un profesionèll orientamént un vorz land Tiról dar Dipartimént vor di arbat un kamòuschaft.
“Di zukunft von djungen iz dar earst tèma vor a öffentlesche istitutziong un aftz ditza izta khent geredet afte Djeneràl State vor di Arbat o bodase soin djüsto gemacht verte vor bintsche, asó o azpe nåstian in zaitn vodar übargång” asó hatta khött dar asesór Spinelli. “Nåstian in djungen boda lem zaitn boda bèksln, saiz vor bazta ågeat dar schual saiz vor di arbat, pitt allz daz sèll boda dise zaitn nåtrangen, nèt bizzan baz zo impaitanen un allz ummaz mochan detzidarn soi zukunft, åhevante von djar vodar mittlschual sin afte universitét iz gåntz bichte. ’Z lem lekk vür in laüt zo mocha zornìrn mearare vert un di öffentleschen emtar mochan mang redjarn dise übargång, opfrante laüt boda khånen nåstian in djungen, haltante però o kunt vo baz da håm mångl di firme o, zoagante asó bazta iz pezzar tüan.
Di bèlt vodar arbat in ta’ vo haüt bill djunge boroatet vor daz sèll bosa gian zo tüana un ditza mage khemmen gesichart pittnar schual boda boroatet garade vor ditza. Vor daz sèll dar Sistèm Trentino sidar ettlana zait vüart vür an protzèss zo orientara di djungen auz un auz, legante panåndar schual, profesionéll formatziong, un di bèlt vodar arbat” hatta no khött dar asesór Spinelli.
Offetünante in trèff dar djeneràl sekretardjo von Euregio Marilena Defrancesco hatt untarstricht bia bichte ’z iz arbatn pittnåndar zbisnen alln in sèlln boda nåstian in djungen un hatt gedenkht ke dar Euregio Tiról-Südtiról-Trentino, sin vo baldar iz khent augelekk ’z djar 2011, habe hèrta gehaltet di djungen azpe mitte vo soinar arbat un übarhaup untar dar trentinar vorsitzarum 2021-2023 boda dar spruch von Euregio iz pròpio “dar Euregio iz djung”.
Sbardella un Ceccato håm geredet vo bia ma mochtze orientarn åhevante vo khindar au sin balma khent groaz, ditza iz diferént nå dar eltom un di übargång vo aniaglaz: in pasarn vo khinn atz djungare mochtma schaung daz earst vo allz zo macha krescharn ’z mentsch khinn-sudjånt. Vo gröazar au zornirante da obarschual zo macha a bòtta verte da mittlschual, mochtma åhevan abezolirna un zo informara baztada iz zo maga tüan, ditza mocht soin någeholft von schualn un vo alln in sèlln boda nåstian in djungen. Dar Trentino trakk vür ettlane initziativan un guate arbatn gepuntet in tèma von orientamento: ’z soinz baispil “Trentino Orienta” un dar portàl Vivoscuola, ma bichte izta dar portfolio boda mage helvan zo machanen an bege in lem. Nèt zo vorgèzza izta dar ruòl vo IPRASE abezolirna di maistre un di hilfe boden khint gètt durch an orientatìf didaktika boda gelånk zo macha auvarkhemmen in talént un daz sèll boda di djungen sèlbart soin guat zo tüana.